Dat justitie moet moderniseren is een open deur intrappen. Al jarenlang wordt daarover gesproken. Het is dus niet moeilijk om een hele reeks concrete voorstellen te formuleren die dat beogen. Deze voorstellen moeten toelaten om ook op justitie geld te besparen. Bij deze reorganisatie moet de efficiëntie centraal staan. Procedures mogen niet langer aanslepen dan enkele maanden. In belangrijke, dringende gevallen moet er snel een definitief oordeel kunnen worden gevormd.
Daarnaast verdient de positie van het slachtoffer in het strafproces meer aandacht. Te veel vallen slachtoffers uit de financiële boot omdat de hele procedure gericht is op de sanctionering van de dader. Het strafarsenaal werd de voorbije jaren behoorlijk uitgebreid met de mogelijkheid voor alternatieve straffen. Daaraan zijn nog een aantal bijkomende mogelijkheden toe te voegen. De strafuitvoering laat nog te wensen over. Vooral op vlak van plaatsen voor jeugdige criminelen is er een probleem.
Vrijheid vindt dat de rechtspraak over het overheidshandelen moet gebeuren in de rechtbanken van eerste aanleg in plaats van in de raad van state. In deze rechtbanken kunnen alle zaken in eerste aanleg worden gecentraliseerd. Ook de commerciële zaken en de arbeidszaken. Binnen de rechtbank is het beslist mogelijk te werken met gespecialiseerde kamers. Ook op het niveau van het Hof van Beroep en het Arbeidshof kan er worden geïntegreerd. Zo wordt voor alle procedures één structuur voorzien. In dringende gevallen is er het kortgeding, en moeten rechters ook prioritaire korte vaststellingen kunnen doen.
Vrijheid wil een echte aanpak van de jeugdcriminaliteit. Voor jongeren die ontsporen moet een school worden gebouwd die hen van nul een opvoeding geeft en hen voorbereidt op een professioneel leven met voldoende zingeving. Een opbouwende school die structuur biedt en waar ze alles wat ze nodig hebben moeten verdienen. Een school die hen ook in aanraking brengt met warmte en hen leert wat liefde is. Voor kinderen is zowel structuur als geborgenheid cruciaal. Hieraan mag best wat geld worden besteed, want het bespaart op termijn ook geld bij politie en justitie, en zorgt voor een betere beveiliging van de samenleving. Maar bovenal is het moreel niet aanvaardbaar kinderen die ontsporen niet intens te begeleiden. We moeten evolueren naar een situatie waarbij er noot meer wordt gemeld dat er geen plaats is voor de opvang en heropvoeding van een jeugdige crimineel.
​
Vrijheid wil meer slagkracht voor de rechters bij de bestraffing. Alternatieve straffen kunnen fijner worden geïndividualiseerd. Ieder mens ervaart een straf anders. Jonge agressieve patsers moeten bijvoorbeeld een fitnessverbod kunnen krijgen. Het verlies van de Belgische nationaliteit en de terugzending naar het land van oorsprong moet als straf kunnen worden voorzien. Zelfs tijdelijk voor lichtere vergrijpen. Dwangarbeid moet kunnen door te gaan werken met de afgifte van het deel van het loon. In het gewoon nationaal strafrecht is er geen plaats voor lijfstraffen of de doodstraf. Zelfs de gevangenis moet waar het kan zoveel mogelijk worden vermeden. Wat zeker niet inhoudt dat de straffen licht moeten zijn. Individuele bestraffing mag behoorlijk hard zijn. De symbolische veroordeling tot de bedelstaf bijvoorbeeld, het verplicht leven met een beperkt inkomen voor financiële criminelen.
Vrijheid vindt dat het slachtoffer nog meer centraal moet staan in het strafproces. De rechter moet de mogelijkheid krijgen om voor de uitspraak over de strafmaat, de dader op te leggen de slachtoffers te vergoeden en daartoe de zaak uit te stellen. Het slachtofferfonds kan worden uitgebreid tot alle misdrijven, ook de financiële misdrijven.
Vrijheid voorziet allerlei maatregelen om de efficiëntie in de algemene organisatie van de rechtbanken te verhogen. Het gros van de taken van de griffie kan worden vervangen door elektronische handelingen. De rechtbanken kunnen hun organisatie opsplitsen in een afdeling voor eenvoudige, snelle procedures, en een afdeling voor meer complexe zaken. Goede rechters zijn niet noodzakelijk goede managers. De professionele carrière in de magistratuur moet worden afgesplitst van de managementcarrière. Vonnissen in ingewikkelde zaken kunnen in voorlezing aan de partijen worden toegezonden, waarna de partijen kunnen bemiddelen om tot een akkoord te komen. De griffiers moeten niet op alle zittingen aanwezig zijn. De rolrechten kunnen voor zaken met een groot financieel belang bepaald worden op basis van dit bedrag en opnieuw worden betaald bij de aanvang van een zaak.
Het parket kan worden geïntegreerd in de politiediensten. De procureurs kunnen vanuit die functie perfect ook vorderingen instellen. Het parket moet ook kunnen onderhandelen over alle straffen, inbegrepen de gevangenisstraffen. Strafdossiers moeten overal elektronisch zijn. Verhoren worden gefilmd en de film aan het dossier toegevoegd. Het P.V. is enkel een korte samenvatting van de essentiële punten van het verhoor. Dat vermindert de werklast bij de politie aanzienlijk. De rechtbanken kunnen voor mensen in voorhechtenis zetelen in de gevangenissen. Er is dus veel mogelijk bij justitie.
Vrijheid zonder goede wetgeving is in goede rechtspraak een probleem. Er zal van overheidswege een dienst moeten worden opgericht die constant onderzoekt of wetten nog up-to-date zijn, efficiënt en doelmatig. Als dat niet het geval is, dan moeten ze worden gewijzigd of bij voorkeur afgeschaft waar het kan. De overheid moet zich niet verplicht voelen om alles te regelen.
Vrijheid vraagt de volledige depenalisering van drugs. Het drugbeleid wordt gekenmerkt door een inconsequentie en gebrek aan rationaliteit. Druggebruik blijft in de strafwet behouden, maar een beperkt bezit wordt getolereerd. De productie blijft strafbaar, maar een beperkte hoeveelheid zelf produceren wordt getolereerd. Mensen mogen drugs op zak hebben, maar de productie en de verkoop ervan is verboden en wordt vervolgd. De strijd tegen de drughandel is al lang verloren en zal nooit worden gewonnen. Drugs zullen altijd bestaan en een behoorlijk aantal mensen maakt er ook gebruik van. We moeten leren leven met drugs zoals we moeten leven met een virus. De hulpverlening aan mensen die verslaafd zijn kan niet voldoende tot hen doordringen omdat er wordt gebotst op de illegaliteit van de producten. Zeker voor preventie is het onmogelijk om consequent en transparant te werken. Een half verbod op het gebruik van drugs bemoeilijkt de strijd en de ondersteuning van de verslaafde om een weg naar buiten te vinden. Tezelfdertijd gaat de drugmarkt gepaard met vele andere vormen van zelfs zware criminaliteit die door legalisatie kan vermeden worden. Ter ontlasting van de gevangenissen en het hele justitieel apparaat. Het is niet langer zinvol om de schijn hoog te houden. Legaliseer alle drugs. Officialiseer de drughandel, controleer deze handel in het normaal economisch verkeer. Zorg voor kwaliteitscontrole ook. Gebruik de meeropbrengst in de belastingen voor massieve en gerichte ondersteuning van verslaafden en preventie. Op een transparante en open manier. Dat is de juiste richting die wel kans op slagen heeft.
​
​
-
